Op fietssafari in Tanzania
Vrouwen en mannen nemen ons van onder tot boven op. Daar staan we, met glimmende helmen, dure bikes en lycra broekjes. Dat valt op in Tanzania, waar mensen op oude Chinese fietsen rijden, met stapels brandhout, suikerrieten jerrycans met water achterop. En vrouwen op een fiets? Het moet niet gekker worden.
De dorpelingen mompelen zachtjes met elkaar. ‘Gaan ze van Bagamoyo naar Mombassa?’ Ze kunnen zich er duidelijk geen voorstelling bij maken. Wij ook nog steeds niet eigenlijk. Hotsend en botsend over stenen en door kuilen leggen we in zeven dagen 500 kilometer af van de Tanzaniaanse kust naar de hoofdstad van Kenia. Dat doen we voor het goede doel: een project van het Verkaart Development Team om onderwijs voor Keniaanse weesmeisjes op te zetten.
Gewoon doen
Op een pad naast ons duikt een fietsende vrouw op in de heiige hitte. Gids Joseph vertelt dat alleen in Tanga vrouwen fietsen. Een niche. In een soort Asterix en Obelix-dorpje remmen we af en maken een praatje met Maryam. Ze is 25 jaar en heeft een bak met mais achterop. Ze is op weg naar een dorp twintig kilometer verderop waar ze op de markt staat. Gisteren had ze een bak met vis mee. Zo’n twintig jaar geleden, zegt ze, was hier nog geen enkel vervoer, daarom besloten vrouwen te gaan fietsen. Sindsdien zijn ze niet meer aan huis gebonden en kunnen ze hun eigen onderneming runnen. Zij heeft zichzelf leren fietsen. ‘Vroeger moest mijn moeder urenlang lopen om water bij een bron te halen. Nu hang ik aan iedere zijde van de bagagedrager een jerrycan.’
‘Geen fiets, geen seks’
De anderen zijn ondertussen doorgereden en Joseph en ik moeten hard fietsen om ze weer in te halen. Onderweg halen we Fatima (40) in, die naar haar werk rijdt; ze is kokkin in Pangani. Ook gebruikt ze de fiets om ouderen te bezoeken en te bedienen. Of om naar familieleden in het ziekenhuis te gaan. Haar kinderen fietsen ook. Tweedehands kost een fiets hier zo’n 30 dollar. Daarvoor moet een Tanzaniaan eindeloos sparen. ‘En al die tijd moet je de verkoper aan het lijntje houden.’ Het is dan hopen dat je een kleine donatie krijgt van je geliefde. Dat is niet denkbeeldig want, zo lacht ze: ‘Geen cadeautje, geen seks. Met een gift toont hij zijn liefde.’
Zo’n twintig jaar geleden, was hier geen enkel vervoer, waardoor vrouwen besloten te gaan fietsen
Op het eind van de dag, als we bijna Tanga uit zijn, remmen Joseph en ik nog één keer voor een fietsende vrouw. Na een korte introductie vraagt Asha of ik soms de vrouwenwedstrijd op televisie heb gezien. ‘De competitie in Shinyangu. Daar fietsen vrouwen met een emmer water op hun hoofd!’ Joseph heeft de fietswedstrijd de afgelopen jaren inderdaad op televisie gezien. Ik vraag haar wat de tekst op haar kanga betekent: moto chini. ‘Ga door, gewoon doen!’ ‘Steeds meer vrouwen zullen hier gaan fietsen’, zegt Joseph als we even later weer hard achter de rest aan rijden. ‘De meer dan honderd verschillende stammen in Tanzania gaan harmonieus met elkaar om en leren ook echt van elkaars cultuur.’